تأثیر کودهای زیستی و نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه اکوتیپ شاهدانه (cannabis sativa l.) در شرایط شور

به منظور ارزیابی اکوتیپ های شاهدانه از لحاظ تحمل به شوری و بررسی نقش کودهای زیستی و شیمیایی در تحمل به شوری گیاه شاهدانه آزمایشی مزرعه ای در بهار سال 1391 در شمال شرق شهر اصفهان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار روی گیاه شاهدانه انجام گرفت. آب منطقه ی مورد نظر دارای پی اچ 25/8 و هدایت الکتریکی 12250 میکرو دسی زیمنس بر سانتی متر و خاک آن دارای پی اچ 67/8 و هدایت الکتریکی 21/5 میکرو دسی زیمنس بر متر بود. عوامل مورد آزمایش شامل سه اکوتیپ شاهدانه اصفهان، شیراز، مشهد و تیمارهای کودی شامل اوره، نیتروکسین، سوپرنیتروپلاس، بیوسولفور، مایکوریزا گونه glomus mosseae و شاهد (بدون کود) بود. صفات اندازه گیری شده شامل درصد سبز شدن بوته ها در مزرعه، میزان کلونیزاسیون، طول ریشه کلونیزه شده، طول ریشه، میزان سدیم و پتاسیم شاخساره، شاخص سطح برگ (lai)، سرعت رشد محصول (cgr)، تعیین مراحل فنولوژیک بر اساس gdd، ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی بوته، وزن خشک بوته های نر، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد روغن بودند. نتایج نشان داد که استفاده از تیمار کودی برای همه صفات مورد آزمایش به جز وزن هزار دانه تفاوت معنی داری داشتند. کود بیولوژیک مایکوریزا به طور معنی داری سبب بهبود صفات تعداد شاخه های فرعی بوته، وزن خشک بوته های نر، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، میزان کلونیزاسیون، طول ریشه کلونیزه شده، طول ریشه، میزان پتاسیم شاخساره، سرعت رشد محصول و شاخص سطح برگ در شرایط تنش شوری گردید. ارتفاع بوته تحت تأثیر همه تیمارهای کودی قرار گرفت و شاهد کمترین و سایر تیمارهای کودی بیشترین ارتفاع بوته را نشان دادند. وزن هزار دانه تحت تیمار کودی معنی دار نگردید ولی اکوتیپ های شیراز و مشهد بیشترین و اکوتیپ اصفهان کمترین وزن هزار دانه را نشان دادند. عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک پس از تیمار قارچ مایکوریزا تحت تیمار کود اوره بیشترین مقدار را داشت. کود زیستی بیوسولفور بیشترین شاخص برداشت را نشان داد. در بررسی اکوتیپ ها، اکوتیپ های اصفهان و شیراز بدلیل شاخص برداشت بیشتر جهت تولید دانه و اکوتیپ مشهد با شاخص برداشت کمتر، جهت تولید فیبر مناسب به نظر می آیند.